‘Toplum kurallarına uymazsan seni hapishaneye gönderirler.Hapishane kurallarına uymazsan seni Alcatraz’a gönderirler.’
Bugün Al Capone,Doc Barker,George Kelly,Robert Franklin Stroud ve daha nice ünlü suçluya ev sahipliği yaparak tarihin en meşhur hapishanesi ünvanını alan Alcatraz Hapishanesi’ni anlatıyoruz.
Buyrun başlayalım.
Alcatraz Hapishanesi,San Francisco Körfezi’nde sahile 2.4 km uzaklıktan bulunan ‘Alcatraz Adası’nda’ konuşlanmıştır.Adanın büyüklüğü 9 hektardır.Yani Şişli’den biraz daha küçük diyebiliriz.
Adanın tarihi de en az ağırladığı suçlular kadar olaylı.Ada önceleri İspanyollar tarafından yönetilmekteydi.İspanyollar yönetimindeki adanın önceki ismi La Isla de Los Alcatraces (Pelikanlar Adası) idi.Ada 1848 yılında ABD yönetimine geçti ve bir süreliğine San Fransisco’nun savunması amacıyla kullanıldı.Ada ilk hapishane ünvanını 1868 yılında yerli isyancıların ele başlarının tutulması için yapılan hapishane ile aldı.Bundan sonra giderek büyüyen hapishane 1934 yılında Federal Hapishane’ye dönüştürüldü.
1934 Haziranında Alcatraz Adası çeşitli yerlerden gelen ve hepsi birbirinden azılı olan 196 mahkuma ev sahipliği yapmaktaydı.

Alcatraz Adası’nın yukarıdan görünümü
Alcatraz’da hükümlüler sadece sayı numaraları ile çağırılırdı.Hapishane,bunun dışında da oldukça katı kuralları ve şartlara sahipti.Örneğin,bir mahkumun cezaevi kütüphanesinden yararlanmak için en az beş yıl hiç sorun çıkarmayan bir mahkum olması gerekiyordu.
Çoğu mahkum günün 23 saatini hücresinde geçiriyordu.Dışarıya çıkmalarının tek yolu temizlikçi olmaktı,o da ancak 1 saatliğine gerçekleşebiliyordu.Disiplinin sıkı tutulması amacıyla hapishaneye yeni hükümlü alınmaz,yalnızca başka hapishanelerdeki tehlikeli mahkumlar buraya nakledilirdi.Hapishane şartları açısından esir kamplarını aratmıyordu.
Adadan kaçışı bu denli zor yapan temel etken sıkı disiplin ve katı kurallardı.Bunun yanında adayı çevreleyen soğuk körfez suları ve katil köpekbalıkları da kaçışı neredeyse imkansız hale getirmekteydi.
Öyle ki Alcatraz Adası 14 -başarısız- kaçma girişimine şahit oldu.

Alcatraz’ın içeriden görüntüsü
En meşhur kaçma girişimleri ise şöyle:
Alcatraz’dan ilk kaçma olayı 27 Nisan 1936’da gerçekleşti.Joe Bowers görevi gereği hücresinde değil,dışarıda çöp yakmaktaydı.Bir anda çitlere tırmanmaya başladı.Yapılan ikazları yanıtsız bırakan Bowers gözetleme kulesindeki nişancı tarafından vuruldu ve 20-30 metre yükseklikten yere çakılarak hayatını kaybetti.
16 Aralık 1937’de Theodore Cole ve Ralph Roe çalıştıkları bölümdeki pencerenin demir parmaklıklarını törpüleyerek kestiler.Her ne kadar yakalanmamış olsalar da bu kaçma girişimi oldukça rüzgarlı bir günde yapılmıştı.Çoğu kişi onların dalgalı körfez sularında can verdiğinde inanmaktadır.
21 Mayıs 1941’de 4 mahkum,çalıştıkları yerdeki görevlileri etkisiz hale getirdi ve rehin aldı.Parmakları kesemeyince kaçamayacaklarını anladılar ve teslim oldular.
14 Nisan 1943’te yine bir rehin alma girişiminde bulunuldu.Bu sefer mahkumlar hapishaneden kaçmayı başarsalar da devasa dalgalarla baş edemediler.
31 Temmuz 1945’te John Giles çalıştığı limandaki askeri üniformalardan birini yürüttü.Gemiye binerek adadan uzaklaştı.Ancak tahmin ettiğinin aksine gemi San Francisco’ya değil başka bir yere gidiyordu.Maalesef karaya ayak basar basmaz tutuklanarak Alcatraz’a geri postalandı.
Alcatraz tarihindeki en meşhur kaçma girişimi ise 11 Haziran 1962’de gerçekleştirildi.Clint Eastwood’un oynadığı Escape from Alcatraz filmine konu olan kaçış hikayesi ise şöyle gerçekleşti:Frank Morris,John Anglin ve Clarence Anglin tıpkı Prison Break’deki gibi duvara delik açtı ve bu delik demir parmaklıkların bitişiğindeki bir koridora açıldı.Kaçtıkları fark edilmesin diye maketlerini yapıyorlar hem de kendi saçlarını kullanarak.Koridoru takip ederek önce çatıya,çatıdan da su borularını kullanarak aşağıya iniyorlar ve kayıplara karışıyorlar.
Bu üçlüye ne olduğuysa halen meçhul.

Alcatraz’da bir hücre
Adanın cezaevi olarak kullanıldığı 100 yılı aşkın süre içerisinde 34 mahkum 14 ayrı kaçma girişiminde bulundu.23’ü yakalandı.2’si boğularak 8 kişi öldü.5 kişi ise yakalanamadı.
1946’da yaşanan isyan ise kanlı bitti.3 mahkum ve 2 güvenlik görevlisi hayatını kaybetti.Yakalanan iki hükümlü gaz odasında infaz edildi.1962 yılında gerçekleşen son kaçış olayından sonra mahkumlar başka yerlere transfer edildi ve hapishane kapatıldı.
10 Ekim 2005 tarihinde ise dünya inanılmaz bir olaya tanıklık etti.Johnny Wilson adındaki 9 yaşındaki bir çocuk Katrina Kasırgası kurbanlarına yardım amacıyla,kaçılamaz denilen Alcatraz Adası’ndan San Francisco’ya kadar yüzdü ve bu mesafeyi yüzen en genç insan rekorunu elde etti.Ancak bir yıl sonra bu rekor 7 yaşındaki biri tarafından kırıldı.
2008 Şubat’ında ise Alcatraz’ı yıkma konusu referanduma taşındı.San Francisco halkı %72 ile bu yıkımı reddetti.
Bugün Alcatraz Adası ve Alcatraz Hapishane’si yılda 750 bin ziyaretçinin gittiği bir müzedir.
